
O języku rumuńskim słów kilka
Język rumuński to język romański, nie mniej jednak na przestrzeni wieków zdążył wchłonąć wiele elementów obcych (m.in. słowiańskich, tureckich, greckich i węgierskich) – tym właśnie różni się od zachodniej romańskości, w której dominują nade wszystko zapożyczenia germańskie. Śmiało można więc stwierdzić, że rumuński to najbardziej oryginalny język romański.
Struktury języka – morfologia i składnia języka rumuńskiego opierają się głównie na łacinie. Zdecydowanie bardziej skomplikowana okazuje się kwestia słownictwa.
Alexandru Cihac, rumuński językoznawca, opublikował w latach siedemdziesiątych XIX w. słownik etymologiczny języka rumuńskiego, w którym dwie piąte przedstawionych słów posiada pochodzenie słowiańskie, po jednej piątej stanowią zwroty łacińskie i tureckie, natomiast pozostała część wywodzi się z języka greckiego, węgierskiego i albańskiego. Inne opracowanie, stworzone w roku 1942, zredukowało czynnik słowiański do około 16%.
Okazuje się jednak, że przyczyna jest zupełnie inna – problem rozwiązał B. P. Hasdeu, autor dzieła „Etymologicum magnum Romaniae” , który dowodzi, że priorytetem nie jest w tym przypadku sucha liczna słów łacińskich, ale ich „wartość cyrkulacyjna”, czyli częstotliwość występowania. Prawda jest taka, że nie wszystkie słowa znajdujące się w słowniku są używane, niektóre nie są nawet znane przeciętnym użytkownikom.
W praktyce oznacza to, że podstawowe słownictwo rumuńskie w znacznej mierze pochodzi z łaciny. Przykładowo: Om „człowiek”, bărbat „mężczyzna”, femeie „kobieta” - słowa posiadające łacińskie korzenie. Ponadto niektóre słowa posiadają w języku rumuńskim zupełnie inne znaczenie – np. Pământ „ziemia” (zarówno w znaczeniu „gruntu” jak i „kuli ziemskiej”) pochodzi z łacińskiego „pavimentum” – „bruk, nawierzchnia”.
Słownictwo pochodzenia słowiańskiego to drugi, równie istotny element składowy, np. nevastă „żona/niewiasta” - to wyraźny przykład slawizmu.
Warto tutaj zwrócić także uwagę na wiele przedrostków i przyrostów, niezbędnych do tworzenia bogatych rodzin leksykalnych.
Pochodzenie słowiańskie posiada również wiele imion i toponimów rumuńskich.
Trzecią kwestią jest składnik turecki. Część słów tureckich zaczerpnięta została jeszcze od Tatarów, w niektórych przypadkach język turecki pełnił funkcję pośrednika – dotyczy to głównie słownictwa o podłożu arabskim i perskim. W przeciwieństwie do korzeni słowiańskich, język turecki nie wpłynął w żaden sposób na strukturę rumuńskiego.
Język rumuński zawiera w sobie również wiele słów ze średniowiecznej i współczesnej greki, przede wszystkim w zakresie leksyki obejmującej modele życia politycznego, religijnego i kulturalnego.
Istnieją również zapożyczenia węgierskie, choć jest ich zdecydowanie mniej, zwłaszcza w języku potocznym.
Analizując przedmiotową kwestię, nie można pominąć wpływu Daków - Hasdeu określił ponad 80 słów posiadających pochodzenie dackie. Dla porównania, inny językoznawca - I.I. Russu, stwierdził, że tych słów jest prawie 160!
Jak nietrudno zauważyć, język rumuński to przede wszystkim łacina oraz koloryt słowiański, elementy bardziej orientalne pojawiają się znacznie rzadziej.
Dla uczących się rumuńskiego największym problemem okazują się specyficzne dźwięki ă, â, ţ, ş.
Warto podkreślić, że rumuński najbardziej zbliżony jest do włoskiego. Paradoksalnie, rumuński podobny jest do włoskiego bardziej, niż włoski do rumuńskiego! Inaczej mówiąc, jeśli Rumun usłyszy Włocha, co nieco zrozumie, natomiast Włoch zazwyczaj pojąć nie może, co Rumun natchniony ma na myśli.
Usługi tłumaczeniowe dla rodzin
VŚwiadczenie usług tłumaczeniowych dla rodzin daje mi pewną satysfakcję. W wielu przypadkach usługi tłumaczeniowe dla rodzin mogą odmienić ich życie. Mogą one umożliwić rodzinom przeprowadzkę za granicę, dostęp do edukacji, a nawet uzyskanie obywatelstwa innego kraju. W związku z...
VCzęsto rozmawiam o aktorstwie głosowym z klientami, którzy chcą zająć się tłumaczeniami wideo. Zazwyczaj jest to część dyskusji na temat zalet dubbingu i napisów w tłumaczonych materiałach wideo. Ale na czym to dokładnie polega? Jeśli zastanawiasz się, jak dostać się do aktorstwa...
Co to jest transkreacja?
VFascynujące jest dla mnie obserwowanie, w jaki sposób różne firmy podchodzą do zadania nawiązywania kontaktów z zagranicznymi odbiorcami. Dla tych firm, które poważnie myślą o międzynarodowym sukcesie, transkreacja odgrywa kluczową rolę w sposobie komunikacji. Dlaczego transkreacja...