13 kwietnia 2018 Udostępnij

Język rumuński a inne języki romańskie

Język rumuński jest częścią grupy języków romańskich.  Posiada on dużo wspólnych aspektów, jeśli chodzi o języki należące do tej grupy. Będzie to przede wszystkim język włoski, francuski oraz w mniejszym zakresie - język hiszpański. Na co dzień języka rumuńskiego używa około 24 miliony ludzi, w tym 7,25 mln właśnie w Rumunii. 

Związek z językiem mołdawskim

Język rumuński traktowano całkowicie odrębnie od języka mołdawskiego, do czego przyczyniła się ustanowiona w 1924 roku Mołdawska Autonomiczna Socjalistyczna Republika Radziecka. Do zapisu języka mołdawskiego używano cyrylicy. Jednak w 1932 roku zmieniono ten system na alfabet łaciński, natomiast zasady ortograficzne scalono na wzór języka rumuńskiego. Cyrylica jednak ponownie stała się oficjalna w powstałej Mołdawskiej Socjalistycznej Republice Radzieckiej (w 1940 roku przyłączono do niej rumuńską  Besarabię). Elementem takich działań było używanie cyrylicy do zapisywania tego języka.

W 1932 roku system pisma został oficjalnie zmieniony na alfabet łaciński, a ortografię ujednolicono ze standardowym językiem rumuńskim. Tak funkcjonował język mołdawski do roku 1989, kiedy to ponownie alfabet łaciński stał się oficjalny, a tym samym stał się identyczny do języka rumuńskiego. Zmieniono także nazwę kraju, bo 1991 nazwę  Republica Sovietică Socialistă Moldovenească (Mołdawska Socjalistyczna Republika Radziecka) zastąpiono Republica Moldova (Republika Mołdawii czy też Mołdowa). To z kolei wiąże się z faktem, że nazwa kraju w wielu językach jest podwójna.

Historia języka rumuńskiego

Rozwój języka rumuńskiego przebiegał w odrębności od innych języków z grupy romańskiej. Wchłonął także wiele aspektów obcych, z języków słowiańskich, tureckiego, greckiego czy węgierskiego. Jest więc to niewątpliwie język niezwykle interesujący ze względu na swoją złożoność. Warto wiedzieć, że 77% słownictwa języka rumuńskiego łączy się z językiem włoskim, posiada również podobne zasady gramatyczne. Mieszkańcy Rumunii są w stanie w dużej mierze zrozumieć język włoski, w odwrotnym przypadku jest jednak gorzej - Włoch będzie niewiele rozumiał z rumuńskiego. Rumuńskiego nie zrozumieją także osoby, których ojczystym językiem jest francuski, hiszpański czy portugalski. Chyba, że wcześniej już uczyli się języka rumuńskiego. 

Rumuński to jedyny język romański, gdzie rodzajniki określone są  tzw. enklityczne, a więc łączą się z rzeczownikami na ich końcu, stanowiąc przyrostki.  Ich forma pochodzi z łacińskich zaimków o charakterze wskazującym.  Rzeczowniki w języku rumuńskim posiadają trzy rodzaje: męski, żeński oraz nijaki. Natomiast rodzajnik określony może przybierać różne formy, wszystko zależy od tego, czy dany wyraz jest rodzaju żeńskiego czy też męskiego. W rodzaju męskim, jest to -ul, natomiast żeńskim -a. 

Język rumuński posiada z łaciny pięć przypadków, takich jak: mianownik, dopełniacz, celownik, biernik i wołacz. 

Z innymi językami romańskimi , charakterystyczny jest związek rumuńskiego pod względem odmiany czasowników, które odmienić można przez: osoby, czasy, liczby, strony oraz tryby.

Filologię rumuńską oferuje w Polsce kilka  uczelni wyższych, w tym przede wszystkim warto zwrócić uwagę na ofertę Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz Uniwersytetu Warszawskiego.  Wiele uczelni posiada również język rumuński jako dodatkowy, zwłaszcza na kierunku romanistyki.

Joanna Mikrut

Redakcja rumunski.info.pl